Các chấn thương phổ biến trong môn Bóng đá

Bóng đá – môn thể thao vua với những pha bóng đầy kịch tính và cảm xúc, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về chấn thương. Việc hiểu rõ các loại chấn thương phổ biến và nguyên nhân gây ra chúng sẽ giúp cầu thủ cũng như những người yêu bóng đá có thể phòng ngừa hiệu quả hơn. Hãy cùng tìm hiểu nhé!

1. Chấn thương cơ chi dưới – “Kẻ thù số 1” của các cầu thủ

Đây là nhóm chấn thương thường gặp nhất trong bóng đá, đặc biệt ở các cơ vận động chính của đôi chân.

• Chấn thương gân khoeo (Hamstring):
  • Đặc điểm: Đây là một trong những chấn thương cơ phổ biến nhất ở chi dưới.
  • Nguyên nhân: Chấn thương gân khoeo thường liên quan đến sự tổn thương của gân cơ (intramuscular tendon involvement). Nếu 100% diện tích mặt cắt ngang của gân trong cơ bị tổn thương, thời gian phục hồi có thể kéo dài thêm khoảng một tuần. Các công cụ như kiểm tra cơ bắp cục bộ NordBord có thể hữu ích trong việc giảm thiểu chấn thương nhóm gân khoeo.
• Chấn thương cơ khép háng (Adductor hay còn gọi là chấn thương háng):
  • Đặc điểm: Cũng là một loại chấn thương cơ phổ biến.
  • Nguyên nhân: Sức mạnh và độ linh hoạt của khớp háng có liên quan đến tỷ lệ căng cơ khép. Cơ khép háng dài (adductor longus) thường được coi là có ảnh hưởng lớn nhất đến hội chứng đau háng, dù là do chấn thương hay quá tải chức năng. Một chương trình tập luyện trước mùa giải đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc ngăn ngừa căng cơ khép ở các cầu thủ khúc côn cầu chuyên nghiệp, cho thấy tầm quan trọng của việc chuẩn bị cơ bắp.
• Chấn thương bắp chân (Calf injuries): Cũng là một loại chấn thương cơ phổ biến.

Nguyên nhân chung dẫn đến chấn thương cơ:

• Co thắt cơ lệch tâm (eccentric contraction): Hầu hết các chấn thương cơ gián tiếp xảy ra trong quá trình co thắt cơ lệch tâm. Đây là khi cơ kéo dài dưới tải trọng, ví dụ như khi dừng đột ngột.
• Suy giảm thể lực hiếu khí (decreased aerobic fitness): Có thể làm tăng nguy cơ chấn thương cơ. Đáng chú ý là chỉ 20 ngày không hoạt động cũng có thể dẫn đến sự suy giảm đáng kể giá trị VO2max (lượng oxy tối đa cơ thể có thể sử dụng), điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thể lực hiếu khí.
• Mất cân bằng sức mạnh giữa các chi (between-limb strength asymmetries): Mặc dù có ý kiến cho rằng sự mất cân bằng này có thể làm tăng khả năng chấn thương, nhưng không phải lúc nào cũng liên quan đến chấn thương hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất thể thao, và thậm chí có thể là một kết quả thích nghi tùy thuộc vào thời gian chơi thể thao. Tuy nhiên, trong quá trình hồi phục chấn thương, các chuyên gia vẫn cần lưu ý đến sự mất cân bằng này.

2. Chấn thương dây chằng – Nỗi ám ảnh nghiêm trọng

• Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL – Anterior Cruciate Ligament): Đây là một chấn thương nghiêm trọng và khá phổ biến trong bóng đá.
  • Nguyên nhân và phòng ngừa: Để giảm thiểu rủi ro tái chấn thương và đảm bảo an toàn khi trở lại thi đấu sau phẫu thuật tái tạo ACL, các kỹ thuật huấn luyện thần kinh cơ (neuromuscular training) được khuyến nghị để khắc phục các thiếu hụt trước đó.

3. Các vấn đề liên quan đến nhiệt – Thách thức từ môi trường thi đấu

Khi thi đấu trong điều kiện thời tiết nóng bức, các cầu thủ có thể gặp phải các bệnh lý liên quan đến nhiệt:

• Sốc nhiệt do gắng sức (Exertional heat stroke): Tình trạng nghiêm trọng khi nhiệt độ cơ thể dưới 40.5°C kèm theo rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương như cáu kỉnh, lú lẫn hoặc thay đổi tính cách.
• Kiệt sức vì nóng (Exertional heat exhaustion): Người bệnh không thể tiếp tục tập luyện, chóng mặt, nhịp tim nhanh và cáu kỉnh.
• Ngất xỉu do nóng (Heat syncope): Thường xảy ra sau khi dừng hoạt động đột ngột, với các triệu chứng như chóng mặt, nhịp tim nhanh, cáu kỉnh và hạ huyết áp.
• Chuột rút cơ liên quan đến tập luyện (Exercise-associated muscle cramps): Cũng là một vấn đề thường gặp do gắng sức và nhiệt độ.

4. Các chấn thương và yếu tố nguy cơ khác

• Thoát vị đĩa đệm cột sống (Intervertebral disc herniation): Một chấn thương nghiêm trọng và cũng đang dần phổ biến trong việc thi đấu và tập luyện nặng, gắng sức.
• Khả năng giữ thăng bằng kém: Có mối liên hệ giữa khả năng giữ thăng bằng yếu và nguy cơ chấn thương thể thao.
• Quá tải tập luyện/Mệt mỏi (Overload/Fatigue): Nguy cơ quá tải trong suốt tuần tập luyện có thể dẫn đến mệt mỏi. Mệt mỏi không chỉ làm tăng nguy cơ chấn thương mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất, ví dụ như làm giảm khả năng chuyền bóng, đặc biệt ở những cầu thủ có thể lực kém hơn.

Lời khuyên từ chúng tôi:

Để giảm thiểu nguy cơ chấn thương trong bóng đá, điều quan trọng là phải có một chương trình tập luyện toàn diện, bao gồm cả rèn luyện sức mạnh, sự linh hoạt, thể lực hiếu khí và các bài tập thần kinh cơ. Luôn lắng nghe cơ thể mình, phục hồi đầy đủ và đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia y tế và huấn luyện viên khi cần thiết. Chơi bóng an toàn, bạn sẽ tận hưởng trọn vẹn niềm đam mê!